Tamte dni, tamte noce – André Aciman + film

Było ciepłe lato, choć czasem padało. Dużo wina się piło i wiele się myślało. Tamte dni, tamte noce już nie powrócą. Jednak wspomnienia zostały na zawsze. Tak samo jak kawałek duszy i serca pozostały gdzieś w północnych Włoszech.

Aciman w Tamte dni, tamte noce stworzył bardzo dogłębny portret psychologiczny głównego bohatera, który jest jednocześnie narratorem tej historii. Czytelnicy mają okazję poznać uczucia, lęki i sposób patrzenia na świat Elio. Widać, że mimo młodego wieku jest niezwykle inteligentny, oczytany i utalentowany. Sposób w jaki formułuje swoje myśli jest niecodzienny dla siedemnastolatka. Czasami był dla mnie nieco przesadzony i męczący, jednak, mimo wszystko, ma w sobie coś przyciągającego.

Najważniejsze i najciekawsze jest to, że Tamte dni, tamte noce to nie tandetna historia o miłości. A raczej o jej różnych obliczach. Ponieważ brak w niej ślepego uczucia, są za to rozterki czy jest to miłość prawdziwa, czy tylko pożądanie, czy też jedno i drugie. Jest przyjaźń, oddanie, cielesność – niekiedy dziwna i niecodzienna dla obserwatorów, jakimi stają się czytelnicy.

Widzisz kogoś, a jednocześnie tak naprawdę go nie widzisz, stoi za kulisami. Albo zauważasz go, ale między wami nie zaskakuje, nie łapiesz się na to, i zanim uświadomisz sobie, że ktoś jest obecny w twoim życiu i odbiera ci spokój duszy, zaoferowane sześć tygodni już prawie mija i on zaraz wyjedzie, albo nawet już wyjechał, a ty próbujesz dość do ładu z czymś, co bez twojej wiedzy gotowało się przez wiele tygodni pod twoim nosem i nosi wszelkie znamiona czegoś, co zmuszony jesteś nazwać »Pragnę!«. [s.14]

Miałam spore trudności w pisaniu recenzji książki, więc postanowiłam, że dodam jeden zbiorczy tekst, który będzie trochę porównaniem pierwowzoru i adaptacji. I cóż ja mogę powiedzieć o Tamte dni, tamte noce po zapoznaniu się z obiema wersjami?

Po wielu zachwytach spodziewałam się naprawdę oszałamiającego widowiska, który poruszy moje serce tak, jak zrobiła to książka. Zastanawiam się, czy zrozumiałabym głównego bohatera filmu, jego uczucia, jak i jego wybranka, gdybym nie przeczytała najpierw powieści i obawiam się, że miałabym z tym spore trudności. Brakowało mi tego „czegoś”, co zawarł w swoim dziele Aciman. Myślę, że adaptacja jest dobrym dopełnieniem pierwowzoru. Pozwala po raz kolejny przenieść się do tego spokojnego miejsca gdzieś we Włoszech, poczuć ten letni i leniwy klimat. Przypomnieć te uczucia i emocje, które przeżywał Elio.

Jedyne co mi w tym filmie nie do końca pasowało, to Armie Hammer w roli Oliviera, który mimo, że nawet nieźle się spisał. Może to dlatego, że inaczej wyobrażałam sobie tego bohatera i na ekranie wydawał mi się on trochę za stary. Za to niezwykle urzekli mnie Elio (Timothée Chalamet) i jego rodzice – Amira Casar w roli matki i Michael Stuhlbarg jako ojciec. Miałam zamiar także napisać o zakończeniu, które nie było zgodne z pierwowzorem, jednak w porę zobaczyłam informację o planowanej kontynuacji filmu. Tak, więc jestem ciekawa co Aciman i Guadagnino razem wymyślą.

Może osiągnięcie szczęścia mimo wszystko nie jest trudne. Wystarczy odnaleźć jego źródło w samym sobie, zamiast uzależniać się po tym względem od innych. [s.69]

Film w reżyserii Luca Guadagnino pozwolił mi bardziej docenić dzieło André Acimana. Tamte dni, tamte noce to ciekawie wyróżniająca się historia letniej miłości, która zmienia zakochanego na całe życie. Pisarz stworzył niezwykle wyraźny portret psychologiczny głównego bohatera. To książka, która na pewno pozostanie w pamięci i wszystkim zainteresowanym tą historią polecam najpierw zapoznać się z pierwowzorem dopiero później z adaptacją. Tak by lepiej zrozumieć Elio i to uczucie, które zrodziło się między nim a Olivierem.

Egzemplarz do recenzji udostępniło wydawnictwo Poradnia K